Halkla İlişkiler Üzerine Notlar

Kurumsal Kimlik

Kurumsal kimlik, pazarlamada (marketing), bir kurumun görünen yüzüne verilen isimdir. Kurumun kendini ifade etme şeklidir. Bu ifade belli sınırları çizilmiş ve genellikle değişmez bir ifadedir. Kurumu anımsatacak bir tasarımın ne ölçülerde ve nasıl kullanılması gerektiğini belirten kurumsal kimlik kitabı bu sistemin vazgeçilmez öğesidir. Öyle ki bir kurumsal kimlik tasarımı içinde amblem (logo) denofis dizaynına, çalışanların giyim kuşamından araç üstü giydirmeye, antetli kâğıttan, tabelaya, web sitesinden vefat ilanlarına, ambalaj dizaynından faaliyet raporuna kadar her şeyin ne ölçülerde ve nasıl kullanılacağı belirtilmiştir.

Kurumsal kimlik kurumun imzasıdır ve bu yönüyle değişime kapalıdır. Belli dönemlerde firma ve tasarımcıların ortak çalışmasıyla değiştirilebilmesine rağmen firma kurumsal kimlik ile oluşturduğu imajı sıklıkla değiştirmek istemez.

Kurumsal kimlik çalışmalarında hiç şüphesiz çalışmanın temeli firma amblemi üzerine kurulmuştur. Amblem renklerinin her durumda aynı değerde basılması, yazı tiplerinin hiçbir zaman değişmemesi bu çalışmanın temelini oluşturur.

Özellikle renk bilgisinin taşınması, değişmemesi için renklerin pantone numaraları belirtilir.

Kurumsal kimlik firma için oluşturduğu imajla, tüketicinin aklına kazınır. Bu yönüyle firmanın reklam yatırımlarının başarılı olmasının sağlayan çalışmalardan biridir.

Hedef Kitle

Halkla İlişkiler modellerinde değindiğimiz “feedback” kavramı hedef belli olduktan sonra ölçülebileceğine göre, hedefi seçip sınırlandırmak gerekir.

“Halkla ilişkiler” teriminin türkçe çeviri olarak yetersizliğine değinmiştik. Kampanya süreçlerinde hedef çoğu zaman halkın tümü değildir.

Hedefi belirlemede kampanya sürecinin “araştırma” aşaması önemlidir.

Hedef kitle, iletişim kurup mesajımızı iletmek istediğimiz kişi ve kuruluşlardır.

Halk ve kamuoyu kavramları arasındaki fark nedir?

Halk aynı ülkede yaşayan, aynı kültür özelliklerine sahip olan, aynı uyruktaki insan topluluğudur.

Kamuoyu ise ortak çıkarları olan halk topluluğudur. Kamuoyu kişilerden ve çeşitli gruplardan etkilenebilir.

Hedef Kitle Oluşum Süreci

1. Problemin farkına varma
2. Problemi çözmede etkili olabileceğinin farkına varma
3. Problem hakkında organize olma

Hedef Kitleleri sınıflandırma konusunda farklı yaklaşımlardan birkaç tanesi:

1. Hedef kitle haline gelmemiş olanlar
2. Henüz harekete geçmemiş hedef kitleler
3. Bilinçli hedef kitleler
4. Aktif hedef kitleler

Kitle iletişim araçları izleyicilerini yukarıdaki sınıflandırmanın ilk 3 aşamasından hızlı bir şekilde geçirirler.  Haber bültenleri, belgeseller ve diğer bilgilendirici yayınlar insanları belli konular hakkında bilgilendirip, bu konuda paylaşımda bulunmaya ve harekete geçmeye hazır hale getirebilir.

Bir başka sınıflandırma aşağıdaki gibidir:

1. Dahili-harici
2. Birincil,İkincil, Marjinal
3. Geleneksel(Mevcut)-Gelecekteki
4. Destekleyen,Karşıt olan, Kararsız

Proaktif ve Reaktif  Halkla İlişkiler

Halkla ilişkiler ajansları veya kurumiçindeki halkla ilişkiler departmanları olası/potansiyel gelişmeler üzerine yapılanan bir strateji oluşturabileceği gibi, gerçekleşen gelişmeler karşısında tedbirler de alabilirler. Burada karşımıza temel bir ayrım çıkıyor: Gelişmeler gerçekleşmeden önle almak ya da gerçekleştikten sonra çözümlemeye çalışmak. Proaktif ve reaktif kavramları bu iki farklı yaklaşımı tanımlayan kavramlar.

Bir kuruluşun sorun çözmekten çok fırsat yaratmaya yönelik olan çabaları proaktif halkla ilişkiler, karşı karşıya kaldığı olumsuzluklardan başarıyla kurtulabilmeye yönelik halkla ilişkiler çabaları ise, reaktif halkla ilişkiler olarak tanımlanmaktadır.

Proaktif Halkla İlişkiler

Olası sorunlar belirlenmeli, sorun ufukta göründüğü anda ve henüz kurumu tehdit etmeye başlamadan önce çalışmalarına başlamalıdır. Proaktif halkla ilişkiler kurumun değerlendirilmesi ile başlar.

• hedefler, öncelikler nedir?
• yönetimin plan ve beklentileri nedir?
• hedef kitlenin bunlara bakışı nedir?

Proaktif iletişimin yararları:

• Proaktif halkla ilişkilerde geleceğe yönelik planlama yapıldığı için halkla ilişkiler uzmanı kurum stratejisine hakim olur. sektörde çok görülen “sadece basın ilişkileri ile uğraşan kişi” olmaktan çıkar.
• Proaktif yaklaşım kurumiçi iletişimi sağlıklı hale getirir. aşağıdan yukarıya iletişim akışına olanak tanır.
• Potansiyel tehlike yada fırsat olarak görülen konular için kurum hazırlıklı olur.

Proaktif iletişim kriz iletişimi alanında oldukça önemlidir fakat her zaman beklenmedik olaylar ve sürprizler karşımıza çıkabilir. Reaktif iletişime de bu sebeplerden dolayı hazırlıklı olunmalıdır.

Reaktif iletişim, yaşanan olaylara tepki vermek üzerine kuruludur. Gerçekleşen olaylarla ilgilendiği için bazı araştırmacılar reaktif iletişim çerçevesinde yapılan çalışmaları gazetecilik yöntemlerine benzetmektedir.

Reaktif iletişim sürecinde daha önceden hazırlanmış bir plan olmadığı için, gerçekleşmiş olaya tepki verme süresi belli değildir. Bu durum hedef kitleye spekülasyon yapma, olaydan kurumun istemediği ve zarar göreceği çıkarımlar yapma fırsatı verir.

• Proaktif h.i., uzun vadeli pazarlama politikaları tarafından yönlendirilmektedir. Reaktif h.i. ise genelde olumsuz olaylarla ilgilenir, savunmacı bir yaklaşımı vardır.
• Proaktif, firmanın imajını yükseltmek, reaktif ise kuruluşun adını onarmak, firmanın durumunu korumak için çaba sarf eder.
• Reaktif iletişim proaktife göre daha karmaşık bir süreçtir. Olay gerçekleştiği için istenmeyen yorumları denetlemek firmanın tehlike altına giren imaj ve itibarını koruyacak yöntem ve yaklaşımları belirlemek ve öte yandan farklı hedef kitlelerle farklı şekilde yapıcı iletişime geçmek kolay bir iş değildir!

Gerilla Tarzı Halkla İlişkiler

Uluslararası Halkla liskiler Birligi halkla iliskileri, “Özel ya da tüzel kisilerin iliskide bulundugu kimselerin anlayıs, sempati ve destegini elde etmek için sürekli olarak yaptıgı faaliyetler” olarak tanımlamıstır. Bu tanımdan hareketle halkla iliskilerin, herhangi bir faaliyet hakkında kapsamlı bilgi saglamak, kurum ve kurulus içinde olumlu beseri iliski saglamak ve verimli bir iletisim sistemi kurmaktan olusan baslıca üç temel amacı oldugunu söyleyebiliriz. Bu amaçlar aynı zamanda gerilla pazarlama sürecinin de temel amaçlarını olusturmaktadır. Söyle ki gerillalar hedef müsterileri ile daha iyi iliskiler kurabilmek ve onlar için daha fazla deger üretebilmek suretiyle karlarını artırabileceklerinin farkında olan kimselerdir. Birçok yenilikçi pazarlama anlayısının temelini olusturan müsterileri daha iyi tanımak ve onlar için ekonomik degerleri olabildigince ekonomik biçimde yaratma anlayısının temel enstrümanı halkla iliskiler faaliyetleridir. Gerillalarda bu faaliyetler yardımıyla daha fazla müsteriler ile daha fazla iyi iliskiler kurmak suretiyle karlarını arttırmaya çalısırlar. Bu açıdan bakıldıgında bir gerillanın içinde bulundugu toplumun ve iliski içinde oldugu hedef kitlenin özlem ve özelliklerini tanıması, izledigi politika ve uygulamaları çesitli iletisim araçları kullanarak halka yansıtması en basta gelen görevleri arasındadır.

Akıllı bir gerilla pazarlamacısı halkla iliskiler konusuna çok önem verir. İsletme uzun yıllardan beri müsterilerinden kar elde ediyorsa bu elde ettigi karın bir kısmını sponsorluk gibi çesitli halkla iliskiler faaliyetleri yardımıyla müsterilerine geri vermesinin hiçbir sakıncası yoktur. Örnegin, Fritolay Firması gençlere daha yakın olmak ve satıslarını arttırmak için halkla iliskiler faaliyetleri kapsamında gençlerin düzenlemis oldugu partilere sponsorluk yapmakta ve bu partiler esnasında onlara çesitli hediyeler dagıtmaktadır. sletmenin halkla bütünlesmeye ve toplumun gözünde iyi bir yer edinmeye yönelik olarak yaptıgı bu tür çabalar isletmenin satıslarının artmasına dolayısıyla karının da artmasına önemli derecede yardımcı olacaktır.

İsletmelerin içinde bulundukları toplumun ortak sorunlarını çözmek üzere gösterdikleri çabalar, isletmenin sürdürmekte oldugu halkla iliskiler faaliyetlerinin önemli bir ayagını olusturur. sletmelerin halkla iliskiler faaliyetleri gerçeklestirmek istemeleri bu faaliyetlerin gerçeklesmesi için tek basına yeterli olmamakta, bu faaliyetlerin basarılı ve olabildigince etkili bir sekilde gerçeklestirilebilmesi için gerillaların yaratıcı ve girisimci fikirlerine ihtiyaç vardır. Bu konuyla ilgili olarak 24 Aralık 2004’te Güney Asya’da yasanan deprem ve tusunami felaketi sonucunda Turkcell Firması’nın o bölgede bulunan abonelerini araması, durumları hakkında bilgi alıp bu bilgileri hükümet yetkilileriyle paylasması, abonelerini Türkiye’den onları almak için gönderilen uçak hakkında bilgilendirmesi, iletisim konusunda bir problem yasamamaları için abonelerine bedava kontör ve konusma süresi göndermesi ve bu yaptıklarını yazılı bir açıklama ile tüm basın ve yayın kuruluslarına duyurması iyi bir gerilla pazarlaması örnegidir.